06/12/11

GÓTICO FRANCÉS


CATEDRAL DE REIMS



CATALOGACIÓN


A imaxe corresponde á fachada occidental da catedral de Reims, en Francia. Unha obra pois de carácter relixioso, datada no século XIII dentro da arte gótica clásica.
Trátase dunha obra de grande envergadura, elevada sobre outra anterior destruída por un incendio, na que se celebraba desde do século XI a consagración dos reis de Francia.
O laberinto que ornaba a nave central -hoxe sustituído por outro do s.XVIII- permite coñecer o nome dos catro mestres de obra que levaron adiante a edificación (Jean d'Orbais, Jean le Loup, Gaucher de Reims y Bernard de Soissons) e a parte que fixo cada un comezando como sempre pola cabeceira. Os laberíntos representraban para os peregrinos o final do camiño, avanzado de xeonlos debían chega ó centro como símbolo de rematar a peregrinación.
A denominación desta arte como gótica, foi dada por Vasari que relacionou o estilo coa arte dos godos ou dos bárbaros.
A súa orixe está en Francia, nas rexións do norte, arredor de París, en L’Ille de France, a mediados do s. XII. Farase arte internacional, con marcadas variedades rexionais, grazas particularmente ás peregrinacións, e se manterá como tal ata comezos do s. XIV, e incluso aínda ata máis tarde en países como España ou Francia.

CONTEXTO


A arte gótica é unha arte urbana que se desenvolve nunha sociedade na que a burguesía enriquecida (economía precapitalista) se converte tamén en mecenas de obras civís –pazos, lonxas, concellos- e as universidades difunden ideoloxías á marxe da Igrexa no marco dun movemento laico e cosmopolita.
Prefigúranse os modernos estados ó fracturar o sistema feudal e desenvólvense os burgos. As catedrais serán o orgullo das novas cidades.
O novo sentimento relixioso é máis humano e emotivo, cunha sensibilidade máis realista como se amosa na plástica naturalista da súa escultura.
A súa base conceptual está no neoplatonismo do abade Suger de Saint-Denis para quen a igrexa ou a catedral, coma cidade de Deus, representa na terra a Xerusalén Celeste, polo que ha de ser un edificio cheo de luz pois é o símbolo da divindade. En contraposición á reforma cisterciense, a beleza material permite elevarnos ó coñecemento de Deus, pois a riqueza e a luz das cousas materiais son un claro reflexo da luz divina.
Dous son os trazos básicos que diferencian a obra románica da obra gótica: luz e verticalidade
A tectónica románica cos seus grosos muros como soporte das pesadas bóvedas facía imposible abrir grandes ventanais, por iso a arquitectura deste novo período vai servirse de elementos, non exactamente novos, como a bóveda de cruceria, o arco oxival e os arcobotantes que conxugados permitirán a apertura de vanos con magníficas vidreiras que enchen de luz o espazo sagrado case ingrávido, creando unha atmosfera irreal de fondo impacto espiritual.
Os edificios góticos adquiren unha grande altura,unha tendencia ascendente que simbolicamente semella dirixirse desde a terra ao Ceo. Tal monumentalidade responde á representación da magnitude divina, fronte á pequenez humana.

ANÁLISE 



Planta

Alzado
muros
soportes
arcos
nave-triforio-claristorio
vanos
bóvedas
Exterior
alturas
arcobotantes+contrafortes
pináculos, agullas, ..
tellados e gárgolas
fachada: torres, pisos e rúas, rosetón, portadas (cantas e forma)
Ornamentación

Síntese: dominio do vano sobre o muro, verticalidade, luminosidade, espacios diáfanos




- CAT. DE REIMS, PORTADA OCCIDENTAL
GRUPO DA ANUNCIACIÓN E A VISITACIÓN



CATALOGACIÓN




Grupos escultóricos situados na xamba dereita da portada central na fachada occidental da catedral de Reims. Sería un encargo do bispo da cidade quen se ocupa de promover as obras catedralicias.
Pertencen á arte gótica de mediados do século XIII.
A portada desenvolve todo un programa iconográfico de temática mariana, moi protagonista na sensibilidade da época por impulso da Orde do Císter. Neste caso recolle dous temas cada un con dúas figuras: a Anunciación, cando o Arcanxo Gabriel comunica a María que terá un fillo a quen porá por nome Xesús, o fillo de Deus; e a Visitación, María visita a súa curmá Isabel, nai de San Xoán Bautista, estando ambas en estado de xestación.
Se ben non coñecemos o nome dos autores, as diferenzas plásticas indican que corresponden a distintos mestres. Isto foi debido a que as obras da catedral estiveron tempo paralizadas por mor dunha revolta urbana, e cando se reanudaron os traballos, os artistas e as tendencias son distintas.
A Anunciación sería obra do principios do gótico, realizada da man do denominado Mestre do Sorriso; a Anunciación pertencería xa ó gótico clásico, obra do denominado Mestre da Visitación ou Mestre das Figuras Antigas.

CONTEXTO


 ......
Do mesmo xeito que na arquitectura o gótico presenta unha nova linguaxe, tamén a escultura cambia de acordo coa nova espiritualidade, máis humanizada.
Serán as fachadas os lugares principais nos que ubicar os eslementos escultóricos posto que os interiores quedan ornamentados polas vidreiras,
Liberase do marco férreo da arquitectura, adquire unha maior mobilidade e gana en naturalismo outorgando un claro carácter volumétrico ás figuras. En canto á temática, aínda mantendo a finalidade didáctica, agora optase por formas máis amables, nun xesto de proximidade ao crente dun Deus máis misericordioso e menos severo; adquiren maior relevancia os temas marianos e a vida dos santos.

ANÁLISE


Se ben os dous grupos corresponden temporalmente a momentos diferentes, neles reúnense os principais trazos da escultura gótica: liberación do marco arquitectónico, practicamente son exentas; adquisición de volumetría e de dinamismo; avance na procura do naturalismo. Pero a partir de aí plástica e esteticamente os resultados diverxen
No grupo da Visitación, ambas figuras visten ao modo romano, con togas de marcadas e profundas pregas, creando un forte claroscuro; as telas envolven e amosan o corpo que hai baixo delas – moi notorio por exemplo nos xeonllos- ao modo dos panos mollados de Fidias; os rostros están traballado con naturalismo, iso si idealizado pois non se pode esquecer que as figuras son sempre símbolo das ideas non unha realidade concreta; aínda así, está clara a diferenza de idades entre María e Isabel, nesta dáse un tratamento máis realista, basta fixarse na engurras, mentres María aparece como unha muller xove e fermosa; están de pé en disposición frontal pero a postura en contraposto, case de curva praxiteliana, rompe esa frontalidade; o canon é igualmente clásico, sete cabezas, pero pódense notar certos erros anatómicos como no caso dos xeonllos, situados demasiado abaixo, desproporcionado a figura. Outra das grandes novidades é a perfecta
interrelación psicolóxica entre ambas mulleres, que inclinan a cabeza, se miran e xesticulan coas mans mentres dialogan –sacra conversazione-, nun claro sentido narrativo.
En conxunto, todo nelas denota un aire clasicista, especialmente notable no tratamento dos panos e dos rostros, pero tamén na vestimenta e no canon
O grupo da Anunciación resulta pola contra pouco naturalista, o seu autor decantouse por unha opción máis amable, máis lírica, especialmente no caso do Arcanxo que polas diferenzas coa Virxe case semelle ter autoría distinta.
Nel encontramos un canon moi alongado, unha disposición en S e unha estilización de estilo cortesán moi do gusto do momento, así como a característica cabeza pequena con peitado traballado por incisións rematando en rizos sen trépano e ollos oblicuos. Diríxese á Virxe de xeito expresivo, cun xesto xovial de sorriso doce e alegre, pero estereotipado que acaba por estar preto do afectado e curse. María aparece en actitude sumisa, sen expresión, as pregas da súa roupa caen rectos, subliñando a verticalidade, nun modelado superficial que oculta o seu corpo aínda que deixando entrever os senos.
En calquera caso, a ruptura coas formas románicas queda ben patente nesta mostra escultórica.

Mira os detalles
 



  © Blogger template 'Solitude' by Ourblogtemplates.com 2008

Subir