POLOS VIEIROS DA ARTE: ARTE GÓTICA

Denominación dada por Vasari ó relacionalo coa arte dos godos ou dos bárbaros
Arte urbana que ten a súa orixe na Ile de France

CAMBIOS ECONÓMICOS

Medra a produción (avances técnicos, crecemento demográfico, cava de novas terras, ...
A existencia de excedentes reactiva o comercio e as comunicacións
Economía precapitalista: moeda, letra de cambio, banca
Renacen as cidades (burgos)

CAMBIOS SOCIAIS

Unha nova clase a burguesía, urbana e enriquecida, se convirte en mecenas
Universidades, orixe dun movemento laico e cosmopolita á marxe da Igrexa, con preocupacións máis terreais

CAMBIOS POLÍTICOS

Fractura do sistema feudal e prefiguración dos estados modernos

CAMBIO DO SENTIMENTO RELIXIOSO

Máis humano e emotivo sensibilidade máis realista
As ordes mendicantes -franciscanos e dominicos- nacidas no s.XII impulsan o naturalismo e ó subliñar a importancia da predicación crean a necesidade de amplas igrexas dunha soa nave

PRECEDENTES

Protogótico impulsado pola reforma cisterciense de Bernardo de Claraval. Emprega o arco apuntado e as bóvedas de crucería (análise do mosteiro de Oseira), pero defende unha arquitectura cinguida ó esencialmente funcional carente de todo ornato
A concepción do abade Suger materializada en Saint Denis: a igrexa representa a Xerusalén celeste e a luz simboliza a divindade. Será a liña que sigan as grandes catedrais: elevación, luminosidade, riqueza ornamental.

ETAPAS

Fase inicial, Francia, mediados do s. XII
Plenitude, s.XIII
Final- gótico flamíxero

En España, Alemaña, Francia e Países Baixos continúa ata ben entrado o XV
Italia, en cambio, avanza cara ó Renacemento desde o XIV

ARQUITECTURA

Tipos de edificios

civís: lonxas, concellos, pazos, hospitais
relixiosos: catedrais, igrexas e mosteiros

Principios estéticos derivados da concepción de que a igrexa representa a magnitude divina fronte á pequenez humana

elevados = o eixo vertical une a terra e o ceo dirixíndonos a Deus
cheos de luz = a luminosidade da divindade
ornamentados: esculturas e relevos, vidreiras, retablos, sillerías dos coros,...

Conseguilo foi posible gracias ós cambios estruturais, especialmente os producidos nos sistemas de abovedamento (bóvedas de crucería), no sistema de contrarresto de empuxes (arcobotantes) e nos arcos (arco oxival, de dous centros)

O mestre-arquitecto adquire consideración social (a miúdo se enterra na Igrexa que constrúe).

TRAZOS ESTILÍSTICOS E TÉCNICOS

PLANTA
Modelo das igrexas románicas de peregrinación, modificacións que crean maior un idade espacial. O transepto sobresae pouco, o cruceiro queda situado no centro (referencia ó corpo humano: corazón= razón e emoción)	Chega á planta salón ó non destacar nada o transepto	Macrocefalia -referencia ó corpo humano: corazón= razón e emoción-, ás veces con dobre xirola Prefire as absidiolas pligonais
SOPORTES	CAPITEIS	ARCO OXIVAL
Piar de baquetóns/piar fasciculado (finas columnas que veñen dos nervios das bóvedas)	Menor importancia ó quedar lonxe da vista, perden carácter individual, forman unha estreita faixa ou capitel corrido. O mesmo sucede coa basa	De dous centros, exerce menos presión lateral ó apoiarse mutuamente os seus segmentos.Facilitou dar maior altura. A miúdo con tracería
OUTROS ARCOS
Carpanel, de tres centros (dous na liña de impostas e outro máis abaixo)	Conopial, de catro centros(dous interiores na liña de impostas e dous exteriores)	Trilobulado
BÓVEDAS DE CRUCERÍA e DE LIGADURAS ó multiplicar os nervios secundarios (terceletes) que crean novas claves
Cuatripartita: dous arcos ou nervios oxivais que se entrecruzan no centro (clave). Coma un esqueleto sustentan o peso e o transmiten ós soportes. O espazo entre os nervios cóbrese con plementería (cada sector é un plemento) que pode chegar a ser perforada Sobre tramo rectangular denomínase barlonga A sección oxival dálle tamén maior resistencia e reduce os empuxes laterais. Os muros quedan liberados da función sustentante	Sexpartita	Bóvedas de ligaduras simples
De ligadura en abanico
CONTRARRESTOS
Arcobotantes para transmitir os empuxes	Botarel a modo de contraforte exento para dar altura e liberar o muro	Se a nave lateral é moi ancha precisa arcobotantes de dobre voo
GÁRGOLA	VERTICALIDADE
As augas verten ó exterior polas gárgolas nas que rematan as canles que discorren polos arcobotantes	Chapiteis	Agullas e pináculos
ALZADO INTERIOR	ILUMINACIÓN	FACHADAS
Elevadísima nave central con abundantes ventanais. En xeral mais vano que muro O máis habitual son tres niveis	Ventanais de tracería (tetrafolios, trilóbulos, formas flamíxeras) e vidreiras (grellado de ferro e vidro chumbado). Delimitación lineal e figuras esquemáticas, planas e sen volume Incrementan a luminosidade do interior cunha luz tamizada. Producen un espacio interior desmaterializado, simbólico	Tres (no transepto e nos pés) enmarcadas por torres A principal transmite a estructura interior -coma un corte transversal-. Semella un retablo con corpos e rúas Verticalidade subliñada polos pináculos e compensado polas galerías (galerías de reis en Francia) Engade rosetóns con vidreiras
PORTADAS
Incrementa o abucinamento con mais arquivoltas. Inclúe gabletes	Tímpano dividido en rexistros horizontais Nas arquivoltas as figuras dispóñense lonxitudinalmente	Parteluz e estatuas-columna baixo doselete nas xambas

ESCULTURA

Comeza a liberarse da arquitectura: mantense no exterior -arquivoltas, tímpanos, xambas, parteluz- mentres desaparece do interior (vidreiras)
Incrementa a escultura exenta
Escultores recoñecidos: Nicolás Pisano, Gil de Siloé,

Maior relevancia dos temas marianos A Virxe sempre xoven, fermosa e doce. Actitude maternal
		Deus misericordioso substitúe o Pantocrátor e os temas apocalípticos. A Resurreción salvadora A dor da Crucifixión para provocar a compaixón. Tres cravos

TRAZOS FORMAIS

Tende a liberarse do marco arquitectónico	Perde rixidez e gaña mobilidade con un suave contraposto	Formas naturalistas idealizadas Expresa a idea dignificando a realidade	Rostros individualizados. Trazos repetidos: cabeza pequena, triangular, ollos resgados.
Relacións entre as figuras	Realismo xestual para expresar sentimentos (afectos, sorriso, sufriento)	Canon alongado	Volumetría en formas e roupaxes
Disposición lonxitudinal nas arquivoltas	Doseletes e repisas	Sepulcros (Doncel de Sigüenza)	Retablos (Gil de Siloé)

PINTURA

A desaparición do muro nas construccións góticas significou a eliminación de pintura nos interiores das igrexas
Desenvólvese noutros ámbitos: os libros de miniaturas e os retablos (pintura sobre táboa)
Caracterízase por: